Voorstelling Nationaal Project 2022 Commanderij Loon
Naam: OSJOSMA Orphelinat
Land: Haïti
Contact België: Frans VANDUEREN GCSJ – commanderij Loon
Lokale contactpersoon: Olès ETIENNE, directeur
Voorstelling Haïti
Haïti is het armste land van heel het Amerikaanse continent. De meeste mensen eten maar één keer per dag. Zelden staat er vlees op het menu. Heel wat kinderen kunnen niet naar school gaan omdat hun ouders daar niet voor kunnen betalen. Onderwijs is immers niet gratis zoals bij ons. Dat is ook zo voor de gezondheidszorg. Vandaar dat heel wat mensen, ook kinderen, jong sterven aan eenvoudig te genezen ziektes. Het ligt voor de hand dat heel wat kinderen al snel geen mama en papa meer hebben en voor zichzelf moeten zorgen vanop heel jonge leeftijd.
Voor die kinderen wil OSJOSMA Orphelinat het opnemen en ze een toekomst bezorgen.
Hoe is het project ontstaan ?
In 1993 adopteerden Frans en Rien uit Opglabbeek twee kleine kinderen uit Haïti. Dat maakte dat ze toen 5 kinderen hadden mét Bert, Anne en Pieter, hun biologische kinderen. Koen werd dat jaar 5 en Sofie 2. Ze hebben in Haïti dezelfde mama en papa. Die leven nog. Koen en Sofie zijn dus afstandskinderen. Hun mama en papa hoopten dat ze bij hun adoptiefamilie méér kansen konden krijgen.
In 2001 ging Frans met Koen op rootsreis. Ook Bert ging mee. Ze slaagden erin om de mama en papa van Koen en Sofie te vinden.
Bij die gelegenheid ontmoetten ze ook Olès Etienne die Frans om steun vroeg voor de arme bevolking. Frans koos ervoor om ‘iets’ te doen voor de vele weeskinderen die vaak op straat belanden. Van het één kwam het ander en uiteindelijk werd gestart met de bouw van een weeshuis.
Om de centen daarvoor bijeen te krijgen, mocht Frans heel veel steun ervaren van diverse zijden. Heel wat scholen organiseerden één of meer keren een actie tijdens de missiemaand of de vasten, eerste communicanten spaarden op hun feest, vormelingen gingen sterzingen, tientallen verenigingen en verscheidene parochies organiseerden activiteiten voor het goede doel… Ook bij Music For Life organiseerden verscheidene particulieren en bedrijven een activiteit voor OSJOSMA.
Alle activiteiten in het Noorden (België, vooral Vlaanderen) worden gecoördineerd door de gelijknamige VZW OSJOSMA. Deze VZW is de exclusieve partner van OSJOSMA Orphelinat.
Partnership en erkenningen
OSJOSMA Orphelinat, de zuidpartner en VZW OSJOSMA onderhouden een stevig horizontaal partnership waarbij beiden gelijkwaardigheid nastreven. Om de geloofwaardigheid naar de overheid in Haïti te versterken is de voorzitter van VZW OSJOSMA, Frans Vandueren, tevens lid van het directiecomité van OSJOSMA Orphelinat.
OSJOSMA Orphelinat is erkend door de Haïtiaanse overheid en wordt als dusdanig gecontroleerd door het organisme IBESR, vergelijkbaar met Kind & Gezin. Het weeshuis is van eerste categorie van 5 en staat hoog aangeschreven. Daartegenover staat jammer genoeg niet de minste financiële ondersteuning vanwege diezelfde overheid. Integendeel, om de erkenning te behouden is er naast het bereiken van de vereiste kwaliteitsnormen een jaarlijkse contributie verschuldigd.
VZW OSJOSMA is lid van de 4e Pijler, de koepel georganiseerd door 11.11.11 om kleine organisaties actief in ontwikkelingslanden kansen te bieden en van Donorinfo. Deze laatste organisatie licht op vrijwillige basis de boekhouding van de VZW jaarlijks door en publiceert ze op haar website. Bovendien is VZW OSJOSMA al sinds 2015 gerechtigd om fiscale attesten uit te reiken. De huidige verlenging loopt tot en met 2026.
Motivering keuze
De Commanderij Loon kent het project al vele jaren en heeft al enkele keren het project goed gekeurd voor een financiële ondersteuning. Broeder Frans kreeg ook al de kans om het project omstandig toe te lichten tijdens een commanderijvergadering.
De Commanderij heeft beslist het project voor te dragen als nationaal project in de bekommernis om aan de noden die n.a.v. de coronapandemie scherper gesteld zijn te kunnen verhelpen.
Het project
Historiek
Op 10 september 2006 hebben de eerste kinderen hun intrek genomen.
Momenteel (november 2021) wonen er 31 kinderen in de leeftijd van 4 tot 22 jaar. Het gaat om 14 meisjes en 17 jongens.
In het eerste gebouw Sen Jozef zijn twee slaapzalen voorzien, één voor meisjes en één voor jongens. Daar logeren de kinderen. In principe blijven ze er tot veertien jaar.
Het hoofdgebouw is een gesloten geheel met een voordeur en een achterdeur In het gebouw is ook de hoofdkeuken. De kinderen eten er allemaal samen, ook met de jongeren van Sen Franswa.
Sen Franswa is het tweede en grootste gebouw dat behalve een appartementje voor de directeur vijftien kamers telt. Tien kamers worden ingenomen door jongeren vanaf 15 jaar. Ze slapen per twee, de meisjes in de rechtse vleugel boven, de jongens gelijkvloers. De kamers onder het appartement van de directeur zijn multifunctioneel. Er is een ziekenkamer, één kamer is voorbehouden voor de naaimachines en voorts kunnen er gasten logeren, bijvoorbeeld de medereizigers van papi Frans die twee maal per jaar op bezoek komt.
Op het dak liggen zonnepanelen die alle gebouwen van elektriciteit voorzien. Het gebouw heeft ook een keuken en eigen sanitair. De gangen zijn extra breed zodat ze plaats bieden aan lange tafels bij feestelijke gelegenheden (verjaardagen, communiefeesten, …). Het weeshuis beschikt intussen over voldoende water en zelfs een eigen osmose-installatie voor drinkwater. Vóór de pandemie werd er ook water doorverkocht als een middel om inkomsten te verwerven.
Intussen beschikt het weeshuis ook over Sent An, het derde gebouw dat bedoeld is voor de meerderjarigen die nog bij ons verblijven tot ze hun studies voleindigd hebben. ‘Beschikt’ is veel gezegd. Door de coronaperikelen moet de laatste hand nog gelegd worden aan de aansluitingen van elektriciteit, water en, sanitair.
Het weeshuis wordt geleid door directeur Olès Etienne. Zijn rechterhand is hoofdopvoeder Yanskian Thélismond. Ze worden bijgestaan door een team van 15 medewerkers.
Doelstellingen
Het weeshuis is een gezinsvervangend tehuis voor kinderen zonder ouders. Familieleden worden wel aangemoedigd om contacten te onderhouden opdat de kinderen en jongeren bij het verlaten van het weeshuis toch een sociaal weefsel hebben om op terug te vallen. Het nut daarvan is intussen bewezen doordat er al heel wat vertrekkers geweest zijn.
Een gezinsvervangend tehuis veronderstelt heel wat zorgen: een eigen stek, voedsel, kansen om naar school te gaan, medische zorgen, ontspanning, vervoer, …
Actuele nood – voorstel
De bedoeling is om kinderen op te vangen vanaf het ogenblik dat ze naar school gaan en ze de kans te gunnen om minstens de middelbare af te maken, liefst met een vervolg via hogere studies. Niet iedereen slaagt daarin. Vandaar dat er al wat vertrekkers zijn vooraleer de schoolcarrière helemaal af is. Intussen zijn op 9 oktober 2021 de eerste drie jongedames afgestudeerd en hebben ze een diploma toerisme behaald in de hoofdstad Port-au-Prince.
De tweede lichting is van start gegaan in de provinciehoofdplaats Gonaïves. Het gaat om 4 jonge mannen en 1 jonge vrouw. De meesten onder hen kozen voor een opleiding administratie, 1 jongeman wil verpleger worden. Voor hen samen werd een appartementje gehuurd. De huur daarvan samen met alle schoolkosten (inschrijving, uniform, boeken, examengeld, transport, voeding, ontspanning, voorziening voor medische kosten, kleine investeringen zoals een gasfornuis, enz.) bedragen per persoon ongeveer 3.000 EUR voor het hele academiejaar. Voor allemaal samen is dat 15.000 EUR. De enige factor die roet in het eten kan gooien om dit budget waar te maken is de inflatie die er nu oprukt. De helft van het budget is al toegefietst. De andere helft kan nagenoeg gedicht worden met de som die het nationaal project mag ontvangen.
Budgetbeheersing
VZW OSJOSMA ontvangt ongeveer 75.000 EUR per jaar aan giften, sponsoring, subsidies en opbrengsten van acties. Om alle kosten te kunnen betalen is een maandbedrag van 4.000 EUR nodig (leefgeld en lonen inbegrepen) en een jaarlijkse inbreng van het loon van de directeur met de kosten voor het schoolgeld van de lagere en de middelbare school. Dat betekent dat het leeuwendeel van de inkomsten besteed wordt aan het functioneren van het weeshuis waardoor nog ongeveer 16.000 overblijft om te investeren. Die investeringsgelden zijn meestal bedoeld voor vastgoed en eigendom. Vandaar dat we de drie gebouwen hebben kunnen plaatsen en ongeveer 6 ha grond hebben kunnen verwerven voor eigen landbouwactiviteiten. Als je die laatste begroot samen met de besparingen van het drinkwater voorziet het weeshuis toch al aan ongeveer 10.000 euro waarde op jaarbasis.
Opvolging
Broeder Frans gaat tweemaal per jaar naar het project. Op maandbasis pleegt hij telefonisch overleg met de directeur en via berichten (What’s App) wisselen beiden in formatie en foto’s uit. Daar mee worden de website www.osjosma.be gevoed en ook de facebookpagina ‘osjosma, good to help these kids’.
Broeder Frans heeft zich geëngageerd om verslag uit te brengen van de bestede gelden.
Concreet voorstel
De Commanderij Loon stelt het project OSJOSMA Orphelinat voor als nationaal project 2022.